Mei 2023

Eerste twee projecten ontvangen een bijdrage uit Fonds Natuurkracht en gaan dit jaar nog van start. Het gaat om een voorbeeldproject van landschappelijke ingrepen die het water in het Geul- en Gulpdal vertragen en om een lesprogramma voor scholen in de regio.

Foto: ARK Rewilding Nederland

Graften en hagen tegen wateroverlast

Het eerste project behelst natuurherstel in het agrarisch landschap zodat water vertraagd en beter vastgehouden wordt. Concreet gaat het om herstel en aanplant van kale graften (een mini-terras op een helling die begroeid is met struiken) en aanplant van struweelhagen rondom Vrouwenheide in Eys en Simpelveld. Dit gebeurt op hooggelegen en steil terrein waarop het water nu nog veel te snel afstroomt naar de Eyserbeek (en uiteindelijk naar de Geul). De bedoeling is dat het water door deze ingrepen langer wordt vastgehouden en wordt vertraagd. Het project is bijzonder vanwege de nauwe samenwerking tussen Stichting het Limburgs Landschap en het agrarische bedrijf Heuvel Angus ter plekke. Er is nagedacht over borging en beheer op de lange termijn. De maatregelen zorgen samen voor meer waterinfiltratie en versterken de biodiversiteit. Het zijn maatregelen die makkelijk op grotere schaal kunnen worden uitgevoerd en daarom heeft het project ook een voorbeeldfunctie. Het project ontvangt €57.455,= uit het Fonds Natuurkracht en moet dit jaar nog starten met de werkzaamheden.

Leerlingen met hoofd, hart en handen aan de slag

Het tweede project is een lesprogramma voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs in het Geul- en Gulpdal.De bedoeling is om lesprogramma’s te maken waarbij de leerlingen met hun hoofd, hart en handen ervaren en leren hoe wateroverlast en droogte werkt. Ze zien in de praktijk hoe de natuur haar werk doet en gaan zelf aan de slag. De leerlingen maken een plan en krijgen budget voor natuur in / op hun eigen school. Ook krijgen ze IVN Tuiny Forest pakketten waarmee zij met hun eigen tuin kunnen helpen om klimaatverandering tegen te gaan. De beoordelingscommissie van het Natuurfonds heeft gekozen voor dit initiatief omdat kennisdeling centraal staat en de aanpak met hand, hoofd en hart een goede manier is om deze jonge doelgroep te betrekken. Dit project ontvangt €120.449,= uit het Natuurfonds voor een periode van drie jaar. Dit najaar moet gestart worden met het lesprogramma. Hoofdaanvrager is CNME Maastricht, ondersteund door IVN Natuureducatie en Natuurmonumenten.

April 2023

Op initiatief van Natuur en Milieufederatie Limburg, Limburgs Landschap, ARK Rewilding Nederland, Natuurmonumenten en Wereld Natuur Fonds, met steun van de Nationale Postcode Loterij is het Natuurkrachtfonds in het leven geroepen: “Natuurkracht is het nieuwe fonds en innovatieprogramma voor natuurlijke oplossingen voor waterveiligheid. We zien de natuur als bondgenoot. Als bron voor ideeën die helpen tegen wateroverlast in Zuid-Limburg.”

Alex Bos heeft bij dit fonds een aanvraag ingediend voor subsidie bij de aanleg van graften, een voedselbos, natuurlijke vijvers en wadi’s op Landgoed De Eikenhof.

Zie de webpagina "Realisatie" voor verdere berichten over deze aanvraag.

April 2023

Op 21 april 2023 hebben betrokken bestuurders van de Gemeente Voerendaal (wethouders Guillaume Delsing en Pierre Verbraak), IBA (directeur Ronald Wilmes) en de Provincie Limburg (gedeputeerde Stephan Satijn) een nieuwe openbare parkeerplaats geopend bij Mingersborg.

Al jaar en dag ondervinden omwonenden op mooie zonnige dagen hinder van gasten van Hoeve De Bernardushoeve die in grote getale hun auto’s langs de weg parkeren. En daarmee zorgen voor een onveilige verkeerssituatie rond het kruispunt van Mingersborg/Eyserweg (Trintelen) en Vrouwenheide/Achterweg.

Met de aanleg van een zgn. natuurtransferium (kosten: € 300.000) moet dit probleem worden opgelost, waarbij in één klap twee vliegen worden geslagen. Inwoners van Parkstad Limburg en gasten van elders moeten verleid worden hun auto te laten staan, en te gaan wandelen of te gaan fietsen.

Na enig zoekwerk valt op de website van Hoeve De Benardushoeve het volgende bericht (bij “onze-vakantiewoningen”) aan te treffen: “Vanaf dit jaar werken wij samen Roger Flucken, elektrische fietsenverhuur, indien u ons een dag van te voren aangeeft indien u een elektrische fiets wenst te huren, dan zorgt hij ervoor dat deze voor de deur wordt afgeleverd, zodat u heerlijk door het Limburgse land kunt fietsen.”

Landgoed De Eikenhof wordt met de aanleg van het transferium geholpen te kunnen voldoen aan één van de verplichtingen die door de Gemeente Voerendaal zijn opgelegd voorafgaande aan de bestemmingsplanwijziging van 10 ju i 2021: “Bij het boeken van een bruiloft is initiatiefnemer (= Landgoed De Eikenhof) gehouden contractueel vast te leggen dat indien het aantal gasten de 60 personen overschrijdt, de meerdere gasten gebruik moeten maken van het door initiatiefnemer aan te bieden collectieve vervoer met een elektrisch aangedreven personenbusje, dat shuttle-diensten verzorgt van en naar een nabijgelegen (openbare) parkeerplaats.”  De afstand van 500 m tussen Landgoed De Eikenhof en het Natuurtransferium Mingerborg is te voet in 7 minuten af te leggen.

Bij de opening van het Natuurtransferium haalde “meesterverteller” (volgens website Gemeente Voerendaal) Marc Hermans de legende aan van middeleeuwse ridder Kuno (https://voerendaal.reubsaet.net/verhalen/kuno.html). Bij de poort van de nieuwe parkeerplaats is een plaquette aangebracht ter ere van ridder Kuno, de held van dit verzonnen verhaal.

April 2023

Steengroeve Kunrade ontwikkelt alternatief voor opvullen van veldwegen in het Heuvelland

Bas Vervuurt bij de gelige silex voor de proef in Gulpen-Wittem. — © Bas Quaedvlieg

Voerendaal/Gulpen-Wittem - De Kunradersteengroeve in Voerendaal heeft een milieuvriendelijk alternatief ontwikkeld dat kan worden gebruikt voor het opknappen van uitgespoelde veldwegen in het Heuvelland. Binnenkort is er een proef in Gulpen-Wittem.

Dagblad De Limburger, 20.04.2023, door René Willems.

Het materiaal in kwestie is silex, of vuursteen, dat vrijkomt bij het winnen van kalksteen. De harde steen wordt gebroken en gezeefd. „Normaal houden we bij dat zeven een maat van 32 millimeter aan, maar in dit geval zijn de steentjes maximaal 20 millimeter”, legt Bas Vervuurt van de groeve uit. „Daardoor grijpen ze beter in elkaar en krijg je een hechtere massa.”

Schone silex

De gemeente Gulpen-Wittem gaat de fijnmazige steentjes binnenkort uitproberen. In Gulpen-Wittem is veel kritiek op het gebruik van gebroken puin voor het herstel van onverharde wegen, omdat daar vaak plastic, glas en metaal tussen zit. Bij wijze van proef wordt een stuk landweg opgeknapt met de schone silex uit Voerendaal.

Gulpen-Wittem is al langer op zoek naar een milieuvriendelijke vulstof voor uitgespoelde veldwegen. Schone silex is echter duur, ook al omdat die meestal van ver – uit Duitsland of Frankrijk – moet worden aangevoerd. Bovendien vindt wethouder Piet Franssen het niet gepast om elders kalksteen te gaan winnen om hier de natuur te ontzien.

In de Kunradersteengroeve worden blokken kalksteen gewonnen voor de bouw. De groeve werkt samen met een bedrijf in Lixhe in de Voerstreek waar kalksteen wordt gewonnen voor de landbouw. Tussen de kalksteen zitten laagjes silex. „Ik noem dat geen afval, maar een secundair product”, zegt Vervuurt. De vuursteen worden verkleind en verwerkt in bijvoorbeeld steenkorven voor in de tuin.

Fietsers

Door bij het zeven een kleinere maat aan te houden, zou die vuursteen ook gebruikt kunnen worden voor het opvullen van scheuren en kuilen in onverharde buitenwegen. „Als je grotere stenen gebruikt, rijden fietsers daar wellicht hun banden op kapot”, legt Vervuurt uit. „Maar het moet ook stevig genoeg zijn om er met zware tractors overheen te kunnen rijden.”

Silex komt in de natuur voor in twee varianten: blauwe en geelachtige vuursteen. Normaal worden die met elkaar vermengd. Voor de proef in Gulpen-Wittem gebruikt Vervuurt alleen aardkleurige silex. „Dat past beter in het landschap”, vindt hij. „Ik woon zelf in Partij, dus er is mij ook veel aan gelegen om dat aspect mee te nemen.”

Weersomstandigheden

De proef moet uitwijzen of de verkleinde silex geschikt is als vulmiddel voor veldwegen. Daarbij wordt onder meer gekeken hoe het materiaal reageert op veranderende weersomstandigheden. Vervuurt: „De wegen moeten begaanbaar zijn bij droog weer, maar ook als het regent of sneeuwt. Daar kom je alleen achter door het in de praktijk uit te proberen.”

Bas Vervuurt bekijkt de brokken vuursteen. — © Bas Quaedvlieg